Năng Lực Của Học Sinh Tiểu Học
**Phát triển kỹ năng mềm cho học sinh tiểu học** Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển, ngoài việc trang bị kiến thức cơ bản, kỹ năng mềm đang trở thành yếu tố không thể thiếu để giúp học sinh tiểu học phát triển toàn diện. Đây là những kỹ năng giúp học sinh rèn luyện tư duy, giao tiếp, làm việc nhóm và giải quyết vấn đề một cách linh hoạt. Phát triển kỹ năng mềm không chỉ giúp các em tự tin hơn trong học tập mà còn là nền tảng để thành công trong cuộc sống sau này. ### 1. Tại sao cần phát triển kỹ năng mềm cho học sinh tiểu học? Lứa tuổi tiểu học là giai đoạn học sinh hình thành nhân cách và xây dựng nền tảng phát triển cho tương lai. Những năm đầu đời là thời điểm tốt nhất để rèn luyện các kỹ năng mềm, giúp học sinh không chỉ hoàn thiện về mặt trí tuệ mà còn về mặt cảm xúc, xã hội. Các kỹ năng như giao tiếp, làm việc nhóm, tư duy sáng tạo, quản lý thời gian đều là những yếu tố quan trọng góp phần tạo nên một cá nhân tự tin, chủ động và biết cách đối mặt với các thử thách trong cuộc sống. Kỹ năng mềm còn giúp học sinh hình thành thói quen tích cực, từ đó tạo nền tảng cho học sinh có thái độ sống tích cực, biết tôn trọng người khác và hợp tác trong mọi hoạt động. Bên cạnh đó, kỹ năng mềm giúp học sinh phát triển khả năng tự học, tự quản lý và tự giải quyết vấn đề, điều này rất quan trọng trong việc học tập suốt đời. ### 2. Những kỹ năng mềm quan trọng cần phát triển cho học sinh tiểu học #### 2.1. Kỹ năng giao tiếp Giao tiếp là kỹ năng quan trọng hàng đầu giúp học sinh biết cách lắng nghe, chia sẻ và truyền đạt ý kiến của mình một cách rõ ràng, lịch sự. Ở độ tuổi tiểu học, học sinh cần được rèn luyện kỹ năng giao tiếp thông qua các hoạt động thảo luận, trình bày trước lớp, hoặc giao lưu với bạn bè. Kỹ năng giao tiếp tốt giúp học sinh xây dựng mối quan hệ tích cực với bạn bè, thầy cô và những người xung quanh. #### 2.2. Kỹ năng làm việc nhóm Làm việc nhóm giúp học sinh học cách hợp tác, tôn trọng ý kiến của người khác và giải quyết mâu thuẫn một cách hòa bình. Khi tham gia vào các hoạt động nhóm, học sinh sẽ học được cách phân chia công việc, chịu trách nhiệm và giúp đỡ lẫn nhau để đạt được mục tiêu chung. Đây là kỹ năng cần thiết không chỉ trong học tập mà còn trong cuộc sống tương lai. #### 2.3. Kỹ năng giải quyết vấn đề Kỹ năng giải quyết vấn đề giúp học sinh biết cách phân tích tình huống, suy nghĩ logic và tìm ra giải pháp phù hợp cho các vấn đề trong học tập và cuộc sống. Giáo viên có thể tạo điều kiện cho học sinh thực hành kỹ năng này thông qua các trò chơi, bài tập tình huống, hoặc các hoạt động nhóm. #### 2.4. Kỹ năng tư duy sáng tạo Tư duy sáng tạo giúp học sinh không chỉ làm theo những gì đã được dạy mà còn phát triển khả năng tưởng tượng, đổi mới và tạo ra các ý tưởng mới. Học sinh có thể rèn luyện tư duy sáng tạo thông qua các hoạt động vẽ tranh, làm thủ công, sáng tác truyện hoặc giải quyết các bài toán bằng nhiều cách khác nhau. #### 2.5. Kỹ năng quản lý thời gian Học sinh tiểu học cần học cách quản lý thời gian để hoàn thành nhiệm vụ học tập và tham gia các hoạt động khác một cách hiệu quả. Việc lập kế hoạch, chia nhỏ công việc và sắp xếp thời gian hợp lý sẽ giúp các em không chỉ đạt kết quả tốt trong học tập mà còn tạo thói quen tự quản lý trong cuộc sống. ### 3. Phương pháp phát triển kỹ năng mềm cho học sinh tiểu học #### 3.1. Lồng ghép kỹ năng mềm vào bài giảng Giáo viên có thể tích hợp các hoạt động rèn luyện kỹ năng mềm vào các môn học chính khoá. Ví dụ, trong giờ học tiếng Việt, học sinh có thể thực hành kỹ năng giao tiếp thông qua việc thảo luận nhóm hoặc trình bày trước lớp. Trong giờ học Toán, các em có thể rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề bằng cách tìm ra nhiều cách giải khác nhau cho một bài toán. #### 3.2. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa Các hoạt động ngoại khóa như dã ngoại, thể thao, hoặc câu lạc bộ là cơ hội tuyệt vời để học sinh rèn luyện kỹ năng mềm. Thông qua các hoạt động này, các em không chỉ học cách làm việc nhóm, mà còn phát triển tư duy sáng tạo và khả năng lãnh đạo. #### 3.3. Khuyến khích học sinh tự giải quyết vấn đề Giáo viên và phụ huynh nên tạo điều kiện để học sinh tự đối mặt với các thử thách và tự tìm ra giải pháp. Khi học sinh tự trải nghiệm và học từ những sai lầm, các em sẽ dần trở nên tự tin hơn trong việc xử lý các tình huống trong học tập và cuộc sống. #### 3.4. Sử dụng trò chơi giáo dục Trò chơi giáo dục là một phương pháp thú vị và hiệu quả để phát triển kỹ năng mềm cho học sinh. Các trò chơi như xây dựng nhóm, giải quyết tình huống, hay trò chơi logic giúp học sinh rèn luyện khả năng tư duy, giao tiếp và hợp tác một cách tự nhiên Phát triển kỹ năng mềm cho học sinh tiểu học là yếu tố quan trọng giúp các em chuẩn bị hành trang cho tương lai. Những kỹ năng như giao tiếp, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo sẽ giúp các em tự tin hơn trong học tập và cuộc sống. Để rèn luyện kỹ năng mềm cho học sinh, giáo viên và phụ huynh cần phối hợp chặt chẽ, tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích các em tự trải nghiệm và phát triển toàn diện.
**Phát triển kỹ năng mềm cho học sinh tiểu học** Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển, ngoài việc trang bị kiến thức cơ bản, kỹ năng mềm đang trở thành yếu tố không thể thiếu để giúp học sinh tiểu học phát triển toàn diện. Đây là những kỹ năng giúp học sinh rèn luyện tư duy, giao tiếp, làm việc nhóm và giải quyết vấn đề một cách linh hoạt. Phát triển kỹ năng mềm không chỉ giúp các em tự tin hơn trong học tập mà còn là nền tảng để thành công trong cuộc sống sau này. ### 1. Tại sao cần phát triển kỹ năng mềm cho học sinh tiểu học? Lứa tuổi tiểu học là giai đoạn học sinh hình thành nhân cách và xây dựng nền tảng phát triển cho tương lai. Những năm đầu đời là thời điểm tốt nhất để rèn luyện các kỹ năng mềm, giúp học sinh không chỉ hoàn thiện về mặt trí tuệ mà còn về mặt cảm xúc, xã hội. Các kỹ năng như giao tiếp, làm việc nhóm, tư duy sáng tạo, quản lý thời gian đều là những yếu tố quan trọng góp phần tạo nên một cá nhân tự tin, chủ động và biết cách đối mặt với các thử thách trong cuộc sống. Kỹ năng mềm còn giúp học sinh hình thành thói quen tích cực, từ đó tạo nền tảng cho học sinh có thái độ sống tích cực, biết tôn trọng người khác và hợp tác trong mọi hoạt động. Bên cạnh đó, kỹ năng mềm giúp học sinh phát triển khả năng tự học, tự quản lý và tự giải quyết vấn đề, điều này rất quan trọng trong việc học tập suốt đời. ### 2. Những kỹ năng mềm quan trọng cần phát triển cho học sinh tiểu học #### 2.1. Kỹ năng giao tiếp Giao tiếp là kỹ năng quan trọng hàng đầu giúp học sinh biết cách lắng nghe, chia sẻ và truyền đạt ý kiến của mình một cách rõ ràng, lịch sự. Ở độ tuổi tiểu học, học sinh cần được rèn luyện kỹ năng giao tiếp thông qua các hoạt động thảo luận, trình bày trước lớp, hoặc giao lưu với bạn bè. Kỹ năng giao tiếp tốt giúp học sinh xây dựng mối quan hệ tích cực với bạn bè, thầy cô và những người xung quanh. #### 2.2. Kỹ năng làm việc nhóm Làm việc nhóm giúp học sinh học cách hợp tác, tôn trọng ý kiến của người khác và giải quyết mâu thuẫn một cách hòa bình. Khi tham gia vào các hoạt động nhóm, học sinh sẽ học được cách phân chia công việc, chịu trách nhiệm và giúp đỡ lẫn nhau để đạt được mục tiêu chung. Đây là kỹ năng cần thiết không chỉ trong học tập mà còn trong cuộc sống tương lai. #### 2.3. Kỹ năng giải quyết vấn đề Kỹ năng giải quyết vấn đề giúp học sinh biết cách phân tích tình huống, suy nghĩ logic và tìm ra giải pháp phù hợp cho các vấn đề trong học tập và cuộc sống. Giáo viên có thể tạo điều kiện cho học sinh thực hành kỹ năng này thông qua các trò chơi, bài tập tình huống, hoặc các hoạt động nhóm. #### 2.4. Kỹ năng tư duy sáng tạo Tư duy sáng tạo giúp học sinh không chỉ làm theo những gì đã được dạy mà còn phát triển khả năng tưởng tượng, đổi mới và tạo ra các ý tưởng mới. Học sinh có thể rèn luyện tư duy sáng tạo thông qua các hoạt động vẽ tranh, làm thủ công, sáng tác truyện hoặc giải quyết các bài toán bằng nhiều cách khác nhau. #### 2.5. Kỹ năng quản lý thời gian Học sinh tiểu học cần học cách quản lý thời gian để hoàn thành nhiệm vụ học tập và tham gia các hoạt động khác một cách hiệu quả. Việc lập kế hoạch, chia nhỏ công việc và sắp xếp thời gian hợp lý sẽ giúp các em không chỉ đạt kết quả tốt trong học tập mà còn tạo thói quen tự quản lý trong cuộc sống. ### 3. Phương pháp phát triển kỹ năng mềm cho học sinh tiểu học #### 3.1. Lồng ghép kỹ năng mềm vào bài giảng Giáo viên có thể tích hợp các hoạt động rèn luyện kỹ năng mềm vào các môn học chính khoá. Ví dụ, trong giờ học tiếng Việt, học sinh có thể thực hành kỹ năng giao tiếp thông qua việc thảo luận nhóm hoặc trình bày trước lớp. Trong giờ học Toán, các em có thể rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề bằng cách tìm ra nhiều cách giải khác nhau cho một bài toán. #### 3.2. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa Các hoạt động ngoại khóa như dã ngoại, thể thao, hoặc câu lạc bộ là cơ hội tuyệt vời để học sinh rèn luyện kỹ năng mềm. Thông qua các hoạt động này, các em không chỉ học cách làm việc nhóm, mà còn phát triển tư duy sáng tạo và khả năng lãnh đạo. #### 3.3. Khuyến khích học sinh tự giải quyết vấn đề Giáo viên và phụ huynh nên tạo điều kiện để học sinh tự đối mặt với các thử thách và tự tìm ra giải pháp. Khi học sinh tự trải nghiệm và học từ những sai lầm, các em sẽ dần trở nên tự tin hơn trong việc xử lý các tình huống trong học tập và cuộc sống. #### 3.4. Sử dụng trò chơi giáo dục Trò chơi giáo dục là một phương pháp thú vị và hiệu quả để phát triển kỹ năng mềm cho học sinh. Các trò chơi như xây dựng nhóm, giải quyết tình huống, hay trò chơi logic giúp học sinh rèn luyện khả năng tư duy, giao tiếp và hợp tác một cách tự nhiên Phát triển kỹ năng mềm cho học sinh tiểu học là yếu tố quan trọng giúp các em chuẩn bị hành trang cho tương lai. Những kỹ năng như giao tiếp, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo sẽ giúp các em tự tin hơn trong học tập và cuộc sống. Để rèn luyện kỹ năng mềm cho học sinh, giáo viên và phụ huynh cần phối hợp chặt chẽ, tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích các em tự trải nghiệm và phát triển toàn diện.
Chú trọng đánh giá các năng lực cơ bản để học đại học của thí sinh
Kỳ thi ĐGNL của ĐHQG TP HCM chú trọng đánh giá các năng lực cơ bản để học đại học của thí sinh như: sử dụng ngôn ngữ, tư duy logic, xử lý số liệu, giải quyết vấn đề. Về hình thức, bài thi gồm 120 câu hỏi trắc nghiệm khách quan đa lựa chọn với thời gian làm bài 150 phút.
Cấu trúc bài thi ĐGNL của ĐHQG TP HCM gồm 3 phần: Sử dụng ngôn ngữ; Toán học, tư duy logic, phân tích số liệu; và Giải quyết vấn đề, nhằm đánh giá các năng lực cơ bản để học đại học của thí sinh.
Bài thi chú trọng đánh giá năng lực suy luận và giải quyết vấn đề, không đánh giá khả năng học thuộc lòng của thí sinh. Việc tham dự kỳ thi ĐGNL sẽ giúp thí sinh có thêm cơ hội trúng tuyển vào ngành và trường phù hợp với lựa chọn của bản thân.
Bộ GD&ĐT vừa ban hành Quy định đánh giá học sinh tiểu học. Mục đích của việc đánh giá là cung cấp thông tin chính xác, kịp thời, xác định được thành tích học tập, rèn luyện theo mức độ đáp ứng yêu cầu cần đạt của Chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học và sự tiến bộ của học sinh. Từ đó để hướng dẫn hoạt động học tập, điều chỉnh các hoạt động dạy học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
Thông tư đánh giá học sinh đặt ra yêu cầu đánh giá qua mức độ đáp ứng yêu cầu cần đạt và biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực của từng môn học/hoạt động giáo dục và những biểu hiện phẩm chất, năng lực của học sinh theo yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học.
Đánh giá thường xuyên bằng nhận xét, đánh giá định kỳ bằng điểm số kết hợp với nhận xét. Việc đánh giá sẽ kết hợp giữa đánh giá của giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh, trong đó đánh giá của giáo viên là quan trọng nhất.
Đánh giá sự tiến bộ và vì sự tiến bộ của học sinh; coi trọng việc động viên, khuyến khích sự cố gắng trong học tập, rèn luyện của HS; giúp học sinh phát huy nhiều nhất khả năng, năng lực; đảm bảo kịp thời, công bằng, khách quan; không so sánh học sinh này với học sinh khác, không tạo áp lực cho học sinh, giáo viên và cha mẹ học sinh.
Đa dạng các phương pháp đánh giá học sinh
Đáp ứng yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông mới, học sinh sẽ được đánh giá sự hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực thông qua những phẩm chất chủ yếu và những năng lực cốt lõi. Những phẩm chất chủ yếu như: Yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm.
Những năng lực cốt lõi học sinh sẽ được đánh giá, gồm năng lực chung là: tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo; năng lực đặc thù là: ngôn ngữ, tính toán, khoa học, công nghệ, tin học, thẩm mĩ, thể chất.
Đánh giá học sinh theo Chương trình giáo dục phổ thông mới, giáo viên có thể sử dụng nhiều phương pháp như: quan sát; vấn đáp; đánh giá qua hồ sơ học tập, các sản phẩm, hoạt động của học sinh; kiểm tra viết dưới hình thức trắc nghiệm, tự luận hoặc kết hợp trắc nghiệm và tự luận.
Giáo viên đánh giá thường xuyên về nội dung học tập các môn học/hoạt động giáo dục của học sinh, về sự hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học trò.
Việc đánh giá định kỳ về nội dung học tập các môn học/hoạt động giáo dục được thực hiện vào giữa học kỳ I, cuối học kỳ I, giữa học kỳ II và cuối năm học.
Giáo viên dạy môn học căn cứ vào quá trình đánh giá thường xuyên và yêu cầu cần đạt, biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực của từng môn học/hoạt động giáo dục để đánh giá học sinh đối với từng môn học, hoạt động giáo dục theo các mức: hoàn thành tốt, hoàn thành và chưa hoàn thành.
Vào cuối học kỳ I và cuối năm học, đối với các môn học bắt buộc gồm: Tiếng Việt, Toán, Ngoại ngữ 1, Lịch sử và Địa lí, Khoa học, Tin học và Công nghệ, sẽ có bài kiểm tra định kỳ để đánh giá học sinh. Đối với lớp 4, lớp 5, có thêm bài kiểm tra định kỳ môn Tiếng Việt, môn Toán vào giữa học kỳ I và giữa học kỳ II...
Bổ sung hình thức “Thư khen” cho học sinh Tiểu học
Kế thừa việc khen thưởng theo các quy định hiện hành, Thông tư 27/2020/TT-BGDĐT cụ thể hoá việc viết trên giấy khen nhằm khắc phục hạn chế, tiêu cực về việc khen thưởng. Theo đó, vào cuối năm học, Hiệu trưởng tặng Danh hiệu học sinh xuất sắc hoặc Danh hiệu học sinh tiêu biểu hoàn thành tốt trong học tập và rèn luyện cho những học sinh thực sự xuất sắc và xứng đáng, được tập thể lớp công nhận.
Cụ thể, danh hiệu học sinh xuất sắc được trao cho những học sinh được đánh giá kết quả giáo dục đạt mức Hoàn thành xuất sắc; danh hiệu học sinh Tiêu biểu hoàn thành tốt trong học tập và rèn luyện sẽ trao cho những học sinh được đánh giá kết quả giáo dục đạt mức Hoàn thành tốt, đồng thời có thành tích xuất sắc về ít nhất một môn học hoặc có tiến bộ rõ rệt ít nhất một phẩm chất, năng lực; được tập thể lớp công nhận.
Việc khen thưởng đột xuất được áp dụng với học sinh có thành tích đột xuất trong năm học. Học sinh có thành tích đặc biệt được nhà trường xem xét, đề nghị cấp trên khen thưởng.
Bên cạnh đó, Thông tư quy định Đánh giá học sinh tiểu học theo Chương trình giáo dục phổ thông mới bổ sung hình thức “thư khen” trong hoạt động khen thưởng học sinh…
Hình thức viết trên giấy khen vào cuối năm học được ghi theo danh hiệu đạt được nên tạo thuận lợi cho giáo viên và khắc phục một số hạn chế hiện nay.
Bộ GD&ĐT nhận thức sâu sắc về các quy định của Thông tư này giữ vai trò quan trọng, đột phá trong quá trình triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và sẽ tác động nhất định tới đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh. Do đó, quá trình soạn thảo Thông tư được Bộ GD&ĐT thực hiện nghiêm túc, bài bản, đúng quy trình, quy định, đảm bảo tính khoa học và khả thi.
Bộ GD&ĐT đã nhiều lần khảo sát tại các địa phương để lấy ý kiến của cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh. Bộ GD&ĐT trực tiếp phối hợp với các tổ chức, cá nhân các nhà quản lý giáo dục, nhà giáo, nhà khoa học có uy tín, tổng chủ biên, các chủ biên Chương trình giáo dục phổ thông 2018, các nhóm nghiên cứu các đề tài khoa học có liên quan, để tổ chức nhiều hội thảo chuyên sâu, diện rộng nhằm xin ý kiến về từng nội dung liên quan đến quy định đánh giá học sinh tiểu học.
Được biết, sau 2 tháng đăng mạng xin ý kiến rộng rãi các tầng lớp nhân dân, Bộ GD&ĐT đã tiếp nhận góp ý của 35 Sở GD&ĐT, một số Phòng GD&ĐT, trường tiểu học, nhiều cá nhân là nhà giáo, nhà khoa học, nhà quản lý giáo dục có uy tín.
Giấy phép xuất bản số 110/GP - BTTTT cấp ngày 24.3.2020 © 2003-2024 Bản quyền thuộc về Báo Thanh Niên. Cấm sao chép dưới mọi hình thức nếu không có sự chấp thuận bằng văn bản.
